ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ - ΒΑΘΜΟΘΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΤΟΣ ΑΪΝΣΤΑΪΝ

Μόρφωση, απόκτηση ουσιαστικών ικανοτήτων, δημιουργία ενός ατόμου που θα είναι αυτάρκες ή κυνήγι υψηλών βαθμών και αγχωτική λειτουργία κάτω από τέτοιου είδους πιέσεις και ανούσιες αναζητήσεις;

Η απλή λογική υποδεικνύει ότι η επαρκής εκπαίδευση, η ουσιαστική συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία μάθησης θα έχει ως αποτέλεσμα και την καλή βαθμολογία. Από αυτή την οπτική γωνία πρέπει οι μαθητές και οι γονείς τους να εξετάζουν το θέμα της βαθμολογίας. Έτσι θα απαλλαγούν από καταστροφικές ψυχολογικές επιβαρύνσεις, θα γίνουν πραγματικοί κοινωνοί της γνώσης και η εκπαίδευση θα αποτελεί μία ευχάριστη απασχόληση και όχι μία δυσάρεστη υποχρέωση. Εδώ είναι ευκαιρία να θυμίσω τα λόγια ενός από τους μεγαλύτερους σοφούς του προηγούμενου αιώνα, του Αλβέρτου Αϊνστάϊν, που επισήμαινε ότι: « η διδασκαλία πρέπει να είναι τέτοια ώστε ό,τι προσφέρεται να θεωρείται σαν πολύτιμο δώρο και όχι σαν σκληρό καθήκον».

Βέβαια την τελευταία 25ετία οι στρεβλώσεις και η απομάκρυνση από την ουσία, η δημιουργία παπαγάλων και στείρων μηχανών απομνημόνευσης, φαίνεται να αποτέλεσαν κεντρικές επιλογές των Ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών συστημάτων και ιδιαίτερα των Ελληνικών. Οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ταχύτερα απορρίπτουν τις λανθασμένες επιλογές και εγκαταλείπουν έγκαιρα τους άστοχους πειραματισμούς. Για παράδειγμα επανέφεραν τη διδασκαλία της γεωμετρίας, αφού είδαν ότι με την έλλειψή της επλήγη η ανάπτυξη της δημιουργικής φαντασίας των μαθητών. Οι Έλληνες έχουν πιότερο αργές αντιδράσεις και παρ? ότι εξαγγέλλονται βαρύγδουπες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, ουσιαστικά οι μαθητές σκληρά καθοδηγούνται σε ογκώδεις και άχρηστες απομνημονεύσεις αντί να γυμνάζονται στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης, όπως ψευδεπίγραφα βάζουν σαν βασικό, τάχα μου, στόχο οι μεταρρυθμιστές. Στον κυκεώνα αυτό παρασύρονται και πολλοί δάσκαλοι ( ίσως οι περισσότεροι, αφού νοιώθουν και αισθάνονται περισσότερο δημόσιοι υπάλληλοι και λιγότερο λειτουργοί ) προσπαθώντας να ανακαλύψουν τι δεν γνωρίζουν οι μαθητές και όχι τι γνωρίζουν ή ακόμα αποτελεσματικότερα τι είναι ικανοί να μάθουν.

Επιτακτική προβάλλει η ανάγκη να επιβάλλουν οι εκπαιδευτικοί λειτουργοί την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και να αποδεχθούν οι μαθητές την αξία της αυστηρής και ακριβοδίκαιης βαθμολογίας. Οι μέτριοι και προς το καλό ή και πολύ καλό μαθητές δεν πρέπει να αποζητούν την επιείκεια που είναι απαραίτητο να επιδεικνύεται για τους αδύνατους. Θυμάμαι χαρακτηριστικά παλαιό και έμπειρο συνάδελφο (Φυσικό), που όταν ήμουν φρέσκος στην εκπαίδευση μου μετέφερε το ακόλουθο περιστατικό. Είχε πιεστεί από άλλο συνάδελφο, και το σχετικά καλού επιπέδου παιδί του, με το εξής επιχείρημα : «κύριε γιατί βάλατε 1-2 μονάδες παραπάνω σε πολύ αδύνατους μαθητές και μένα μόνο 17 αντί για 19;» Και ο έμπειρος Φυσικός κοφτά απάντησε στον μαθητή και στον ενοχλητικό (συνάδελφο) γονιό του : «Αν δεν μπορείτε να ξεχωρίσετε την ελεημοσύνη από τον αθέμιτο πλουτισμό δεν φταίω εγώ!»

Ο μύθος της πολυγνωσίας ή της εξειδίκευσης συντηρείται μανιωδώς σκοτώνοντας την πραγματική μόρφωση, αφού σύμφωνα με τον ίδιο σοφό, τον Αλβέρτο Αϊνστάϊν, που υπήρξε εκτός των άλλων και Πανεπιστημιακός Δάσκαλος : « η αξία της μόρφωσης δεν είναι η εκμάθηση πολλών γεγονότων, αλλά η εξάσκηση του νου να σκεφθεί κάτι, που δεν μαθαίνεται από διδακτικά βιβλία. Το σχολείο πρέπει να έχει ως αντικείμενο, όταν ένας νέος το τελειώνει να είναι μία αρμονική προσωπικότητα και όχι ένας εξειδικευμένος. Αλλιώς, με την εξειδίκευση, θα μοιάζει περισσότερο με ένα καλοεκπαιδευμένο σκυλί, παρά με ένα αρμονικά ανεπτυγμένο άτομο».

 Βέβαια δεν είναι ίσως τόσο απλό να ευθυγραμμιστούμε με τις απόψεις ενός σοφού, όταν η ανασφάλεια και η ανεργία γίνονται φόβητρο και σήμα κατατεθέν σε όσους υψώνουν τη σημαία της εξειδίκευσης. Μπορούμε πιθανόν πιο απλά να αναζητούμε την ουσία με την ουσιαστική μόρφωση που είναι : « ό,τι παραμένει όταν κανείς έχει λησμονήσει όσα έμαθε στο σχολείο» και μαζί με τον μέγιστο σοφό να συνυπογράψουμε την ομολογία των περιορισμένων ανθρώπινων δυνατοτήτων μας :

« η εκκλησιαστική μου αίσθηση συνίσταται στον ταπεινό θαυμασμό του απείρως υπέρτερου πνεύματος, που αποκαλύπτεται στο μικρό μέρος της πραγματικότητας, που μπορούμε να αντιληφθούμε ».

                                                                                                                 Γιώργος Π. Διαμάντης

                                                                                                      Χημικός- Εκπαιδευτικός